لکوربوزیه … روح نا آرام

پیامبر معماری قرن بیستم ، معمار سمبل مدرنیسم ، خانه دومینو ، پلان باز ، باغ در بام ، خانه ماشینی برای زیستن ، کلیسای رونشان … نام شارل ادوارد ژانره ، یا لکوربوزیه چه چیزی را در ذهن تداعی میکند ؟ آنها که گفته شد ؟ یا طرح جاودانه اش … ویلای ساووی … او معماری بزرگ بود ، روح زمان را دریافته بود و خود آنطور که منوچهر توصیف میکند ( منوچهر مزینی منظور است) … روح نا آرام زمان خویش بود … متن زیر که مستقیما از کتاب از زمان و معماری برداشت شده و ترجمه ای است از کتاب “به جانب معماری” از خود لکوربوزیه … پاسخی است به کسانی که از اصطلاح خانه ماشین زندگی ایراد میگیرند و او را معمار ماشینی و غیره میخوانند …

سنگ را به کار میبرید ، از چوب و بتن استفاده می کنید و از این مصالح خانه ها و کاخها میسازید ، صرف به کار گیری این مصالح ساختن و یا ساختمان است.. طبیعی است کار شما باید مبتکرانه باشد. اما ناگهان کار شما قلب مرا می لرزاند ، کار شما نیکو است. من به شعف می آیم و میگویم : “این کار زیباست.” این است آنچه می تواند معماری به شمار آید. هنر به صحنه وارد می شود.

در خانه من همه چیز به خوبی کار میکند. من از شما تشکر میکنم ، همچنان که ممکن است از مهندسان راه آهن یا از مهندسان پست و تلگراف تشکر کنم. کار شما قلب مرا تکان نداده است. اما فرض کنید در کار شما دیواری سر به آسمان بردارد، به قسمی که مرا تکان دهد. من مقصود شما را در می یابم … سنگهایی که بر هم نهاده اید از مقاصد شما با من سخن میگویند … این سنگها واجد چیزی هستند که اندیشه ای را بیان می دارد ، اندیشه ای که خود را بدون کلمه یا صدایی آشکار میکند. زبان بیان این اندیشه اشکالی هستند که صرفا در رابطه ای معین با یکدیگر قرار می گیرند. این اشکال طوری هستند که در روشنایی آشکارا به دیده می آیند. رابطه آنها نه مبتنی بر عملکرد آنهاست و نه به منظور توصیف نکته ای پدید آمده. این روابط زاییده محاسبات ذهن شماست. اینها همه زبان معماری هستند. با به کار گیری مصالح و موادی که از خود روح و حرکتی ندارند و با آغاز کردن از نقطه ای که ملاحظات کاربردی مفید فایده ای بر آن حاکم است ، روابطی را پدید آوردید که احساس مرا برانگیخت. این است آنچه میتواند معماری نام گیرد.

از زمان و معماری ، منوچهر مزینی ، ص ۷۶

این مطلب نشان میدهد که لکوربوزیه هم منطق گراست و هم شاعر … و ابهام چارلز جنکز در ارزیابی او در یک قالب معین با این نوشته و البته با بیان روشن کارهای او پاسخی محکم یافته است.

یادی از استاد بزرگ و نویسنده گرانقدر که متن بی تکلف و گاهی طعنه آلودش آدم را همیشه سر شوق می آورد …